Um ESB

     Það er ekki laust við að það sæki að manni efi í hvert sinn sem maður fjasar og fjargviðrast við manninn á förnum vegi um gildi þess, kosti og galla, að ganga í ESB. Þessi efi byggir annarsvegar að nokkru á eigin reynslu af veru í þessu umtalaða sambandi og reynslu þeirri sem síast hefur inn með tímans tönn og hinsvegar á því sem ég vil kalla hin íslenska þjóðarsál.

     Á meðal þeirrar gagnrýni á íslenskum stjórnmálum sem heyrist oft er umkvörtunin að ekki eiga rödd eða hlut í ákvörðunartökum sem varða okkur öll. Þetta er rödd sem gerist all háværari meðal almennings í aðildarlöndum ESB. Það er því all merkilegt hve þungt er fylgt að þeirri stefnu að gerast aðildarríki ef tekið er mið af hve mikill almennur vilji er hérlendis á að taka þátt í stjórnun landsins. Ef mið er tekið af áhrifum fólks á ákvörðunartökur i Bruxelles eru þær nánast engar.

     Það má því ætla að þróun stjórnmála sé meir að verða í þá átt að skilgreining á "mandati" stjórnmálamannsins sé að verða nákvæmara. Hann ætti þarafleiðandi að eiga erfiðara um vik að bregða frá yfirlýstum stefnuskrám en sökum þess að gömlu öflin eru sterk og stjórnmálaflokkar af hefð sjaldan spegla almennan vilja eru breytingarnar hægfara. Þetta er þó einn stærsti vandi stjórnmála Evrópu. Óánægður meginþorri kjósenda og mikil hreyfing kjósenda á milli flokka.

     ESB er stjórnað af teknókrötum sem eru harðpíndir í flóknu samspili diplómatíu, menntunar og gamallar hefðar. Hárfínt spil um völd og metingur um stöðutákn. Þessi öfl leyfa ekki mistök á borð við þau sem hérlendis eru frekar venja en undantekning og t.d. myndu flestir ráðherrar hafa sagt sig frá störfum ef borið er saman hvernig staðið var að starfsveiting Þosteins Davíðssonar. Þessi nákvæmni teknókratíunnar virðast vera tækninýjungar sem íslenskir stjórnmálamenn ekki hafi hugmynd um að séu til.

     Það má því með sanni segja að á meðan stjórnmálamennirnir okkar leyfa sér að gera mistök á borð við að hrinda bönkunum okkar í þrot með fljótfærnishætti og handvömm, að skapa auðn í atvinnulegri uppbyggingu á meginþorra svæða á landinu öðrum en höfuðborgarsvæðinu, að skella skollaeyrum við nauðsyn þess að samgöngur séu boðlegar hverjum þeim sem landið byggja, að reyna að telja okkur trú um að ESB sé mögulegt 2010, þá eiga þeir ekkert erindi inn í samstarfsstöðvar ESB. Þeir væru meðhöndlaðir sem þeir sveitamenn á þessu sviði sem þeir eru og ekki marktækir.

     ESB er stjórnað í líkingu orkuveituna og verðið á rafmagni til álveranna. Þ.e.a.s. að innan veggja þar sem ákvarðanir eru teknar ríkir leynd. Það skiptir engu máli hefðir eða landfræðileg rök. Reglur og lög eru sett með tilliti til heildarinnar en ekki landfræðilegrar eða þjóðfélagslegrar sérstöðu. Þetta er ein helsta ástæðan fyrir að Ísland hefur ekki enn sótt um aðild. Þó má nefna að Ísland myndi að öllum líkindum njóta styrkja frá ESB sökum hnattlegu sinnar og strjálbýli. Það þýðir samt ekki að við hefðum einhver ítök í því bákni sem okkur stýrði. Alls ekkert um neitt að segja fyrst í stað og ef einhver málaflokkur væri sérstakur eins og fiskveiðar þá fengjum við tímabundna undanþágu sem síðar yrði sameign aðildarríkjanna. Það skal tekið fram að 4 af 5 fiskimiðum ESB eru liffræðilega hrunin svo Ísland yrði kærkominn biti fyrir hrjáða stétt evrópskra sjómanna.

     Evran er talin vera bjargvættur sá sem koma á atvinnulífinu á réttan kjöl hvort sem átt er við viðskiptum eða uppbyggingu. Þetta má vel vera rétt en við verðum að gera okkur grein fyrir að "kreppan" okkar verður um garð gengin og að líkindum búin áður en við getum almennt farið að handla fyrir evrur í íslenskum búðum. Það er því algerlega ábyrgðarlaust að mála upp einhverja gerfiímynd þess að núverandi ástandi verði bjargað með ESB aðild. Aðild eru settar hagfræðilegir skilmálar sem ekki er hvikað frá í neinum stærri liðum. Þessir skilmálar er svo víðsfjarri þeirri hagfræðistjórnunargetu sem við hingað til höfum sýnt að það er alger firra að halda að þessu verði reddað þegar landið er í hagfræðilegum kaldakolum og rústir einar.

     Við erum vön nálægðar hvert við annað. Við tökum Geir H. tali á götum úti eða einhvern annan og það er hið besta mál. Þessi mynd mun breytast með aðild í ESB. Geiri á þá enn erfiðara að koma frá sér einhverjum svörum við spurningum lýðsins en nú. Eftir ESB verður hann fyrst að hringja til Belgíu og spyrja. Í hjarta okkar erum við svo sterk í okkar frels að þjóðin mun ekki til langframa una stjórnun landsins fá meginlandi Evrópu. Hvernig fer maður úr ESB ? Er það hægt ?

Gleðilegt ár